Mylsna

“Ég hef ekki hringt í hann ennþá”, segir Drífa Sjöfn og horfir undirleit á hann.
“Hringt í hvern?” spyr Þórir.
“Nú rithöfundinn, þennan sem ég ætlaði að hringja í þegar ...”
Af einhverjum ástæðum klárar hún ekki setninguna, kannski af því það jafngildir að draga konuna hans inn í samtalið.
“Já, en ætlaðirðu ekki að láta hann kíkja á söguna þína?”
Hún hikar og svarar síðan dræmt: “Jújú.” Síðan horfir hún stríðnislega á Þóri.
“Hefurðu lesið eitthvað eftir hann?”
“Smá. Nokkrar smásögur.”
“Mín hugboð eru enginn heilagur sannleikur en ég hef á tilfinningunni að honum veitti ekkert af félagsskap. Ég meina, hann yrði jafnvel bara ánægður að heyra í mér.”

Hún horfir í senn daðurslega og stríðnislega á hann. Honum þykir þetta vægast sagt barnalegt uppátæki hjá henni en það kemur honum í opna skjöldu. Andlit hennar fær á sig æskuljóma, hann sér í því unga og lífsglaða stúlku, ásjónu sem brýst fram í gegnum hrukkur, þreytu, gremju og vonbrigði – sem brýst fram í gegnum tímann.
“Það spillir auðvitað ekki fyrir að mér finnst hann vera mjög myndarlegur, virkilega sjarmerandi strákur. Svona náungi sem bræðir kvenfólk algjörlega án þess að gera sér grein fyrir því.”

Það byrjar að síga í Þóri. Hann kom ekki hingað til að blaðra um einhvern rithöfund. Það furðulega er að hann finnur fyrir afbrýðisemi og til vanmáttar, það eru tilfinningar sem sækja sjaldan á hann. Þessi rithöfundur er örugglega tíu árum eldri en hann og ekki einu sinni mjög þekktur rithöfundur, en hann er engu að síður alvöruhöfundur, margútgefinn, nokkuð sem Þórir getur engan veginn keppt við.

Það hvarflaði aldrei að honum að hann þyrfti að keppa um hylli þessarar konu, hann hefur tekið því sem gefnu að þetta snerist bara um hvað hann vildi, það var aldrei möguleiki í stöðunni að konan væri ekki í boði.

Núna veit hann hins vegar fyrir víst að hann vill hana – hann vill þetta, þetta sem á að gerast og maður talar ekki um, hugsar ekki um, gleymir. Hann kærir sig ekki lengur um að velta fyrir sér mögulegum orsökum, hvað þá afleiðingum.

Þau sitja á Segafredo við Lækjartorg, sama kaffihúsinu og síðast. Ung stúlka er við afgreiðslu núna, mjög lágvaxin, dökkhærð og dökklædd, talar ensku með hreim sem Þórir veit ekki hvaðan er upprunninn. Úti í horni situr dálítill hópur Þjóðverja, hann ber kennsl á þýsku þegar hann heyrir hana talaða, en hann skilur ekkert í því sem er sagt. Þetta er fólk á sextugs- og sjötugsaldri, líklega þrenn hjón, klædd í bláar og rauðar kuldaúlpur; af einhverjum eða engum ástæðum hafa þau öll ákveðið að fá sér litlar súkkulaðikökusneiðar með kaffidrykknum sínum, hvorki fleiri né færri en sex hvítir diskar með slíku eru á borðunum tveimur sem þau hafa lagt undir sig og sitt glaðværa spjall.

Skammt frá Þóri og Drífu situr ungur en þunnhærður maður í lopapeysu, ljósgrænum sjálflýsandi anorak og fjallgönguskóm, hann blaðar í ferðahandbók um Ísland. Aðrir gestir eru ekki á staðnum og þau tvö því einu Íslendingarnir.

Hann horfir á flennistóru veggmyndina af fríðleiksmanninum á útikaffihúsinu. Honum finnst svipur hans hafa breyst dálítið frá því síðast, hann er ekki eins sjálfsánægður og hann er orðinn alvarlegri. Bölvuð vitleysa.

Þórir nenni hvorki að hugsa né hlusta á konuna tala – um rithöfund sem hún er hrifin af eða misheppnað hjónaband sitt og svikulan eiginmann. Þó ætti hvorttveggja að vera að minnsta kosti miðlungi áhugavert söguefni. Áhugaverðara en tíðindaleysið sem hann hefur sett saman um sjálfan sig.

Þar sem hann bregst ekki frekar við tali hennar um rithöfundinn rennur sú stríðni út í sandinn og dálítið vandræðaleg þögn tekur við.
“Þú vinnur við þýðingar, sagðirðu”, segir hún svo, hún sem hefur ekki fengist til að minnast einu orði á hans eigin ritstörf þó að hann hafi nefnt þau nokkrum sinnum við hana (hann hefur ekki talað um þau við nokkurn annan, hann valdi hana til að gera þessa játningu og því er nokkuð kaldhæðnislegt að hún hafi engan áhuga). “Ertu eitthvað að þýða skáldsögur?”
“Nei, leiðbeiningar í farsíma og við hugbúnað. Notkunarleiðbeiningar við þvottavélar, Og auglýsingabæklinga, á skemmtilegum dögum fæ ég að þýða auglýsingabæklinga.”
Drífa Sjöfn kinkar kolli hægt. “Áhugavert.”
Þá langar Þóri til að skella upp úr því auðvitað er þetta ekki áhugavert. Þess í stað segir hann blátt áfram:
“Eigum við að fara heim til þín?”

Drífa Sjöfn lítur undan og svarar ekki strax. Dregur djúpt andann og hann sér ekki betur en hún titri lítið eitt. Nú sjást engin merki um daðurslegu smástelpustríðnina frá því rétt áðan.

Loks spyr hún hvort hann sé á bíl. Hann segir nei, enda er Ása með bílinn í dag, sem hann nefnir ekki, þau hafa ekki nefnt hana eða fjölskylduaðstæður hans yfirleitt. Þau hafa raun ekki sagt margt og setið hér stutt saman, svo sannarlega hafa þau setið hér eins og tvær manneskjur sem hafa fátt hvor við aðra að segja, en þetta frumstæða og ónefnanlega hefur legið í loftinu, í senn gefið fundi þeirra líf og gert hann vandræðalega, ómögulegan.

Þau ganga orðalaust að gula bílastæðahúsinu neðarlegar á Hverfisgötu. Þórir kærir sig kollóttan um hvort einhver sem hann þekkir sjái hann á gangi með henni, ályktar sem svo að ekki geti hvarflað að neinum að neitt sé á milli þeirra.
En um leið og hann er sestur inn í bílinn grípur hann einhver skelfing og hann dregur sig niður í sætinu, undir rúðuhæð. Hann hefur engin orð um þetta og Drífa Sjöfn segir ekkert heldur, ræsir bílinn, ekur af stað, segir ekki eitt einasta orð.
Bíllinn er hvítur og japanskur, virðist ekki nýlegur, gæti verið allt að tíu ára. Þórir horfir upp í dökkgráa loftklæðninguna. Hún er eins og einhvers konar himinn. Hann finnur titring vélarinnar fara um líkamann, finnur sig færast úr stað en hefur ekki hugmynd um hvert er ekið, í eitthvert hverfi í Reykjavík eða til Kópavogs, Hafnarfjarðar? Gildir einu, það er miklu meira heillandi að vita ekki hvert hann er að fara en horfa á húsablokkir og bíla út um gluggann, horfa frekar upp í þennan dökkgráa himinn úr plasti eða gervileðri á meðan hann berst áfram um óséða víðáttu.

Ferðin virðist taka óratíma, hann getur í senn ekki beðið eftir að hún taki enda og óskar þess að hún var að eilífu. Tilfinningin sem ferðamátinn vekur, þessi skynjun, verður honum einhvers konar skáldleg réttlæting á þeirri vitfirringu sem hann er í þann veginn að fara að fremja. “Nú er eitthvað að gerast”, hugsar hann. “Upplifun, söguþráður, ófyrirsjáanleiki.” Hann kemur áhrifunum í áþreifanleg orð, eins og hann væri að skrifa um þetta. Hann hreyfir varirnar eins og í tauti þegar hann segir þetta en gefur ekki frá sér hljóð.

Svo man hann skyndilega eftir heimilisfanginu hennar sem hann fletti svo oft upp á netinu. Þetta er nýbyggt úthverfi, ennþá sálarlausara en hverfið sem hann býr í sjálfur. Það hefði verið skemmtilegra að vita ekki allan tímann hvert hann væri að fara.

Hún stöðvar bílinn nokkrum sinnum á leiðinni og í hvert sinn vaknar spurningin hvort þau séu komin á leiðarenda. En hún tekur alltaf af stað aftur. En þegr hún bakkar hægt eftir stansið og í beygju svo ýlfrar lágt í bílnum, veit hann að þau eru komin.

Hún drepur á bílnum og stígur út úr honum áður en Þórir hreyfir sig úr sætinu. Það er nokkuð átak að rísa upp úr þessari stellingu. Hann verkjar í skrokkinn. Allt umhverfis hann eru nýbyggð og hálfbyggð fjölbýlishús; göturnar eru ómalbikaðar. Framundan er hóll með moldarflagi.

Drífa Sjöfn hirðir ekki um að læsa bílnum á eftir honum, hún gengur rakleitt að ljósgráu húsi án þess að líta um öxl. Sviplaus kápan hennar er næstm samlit húsinu og ljósskottlitu hárinu hennar.

Þórir greikkar sporið og smýgur með henni inn um dyrnar án þess að hún virði hann viðlits. Í stigaganginum er kunnuglegur þefur sem minnir á kattarhlandslykt og hann hefur áður fundið í nýsteyptum húsum en er líklega bara af steypunni, að minnsta kosti eru engir kettir sjáanlegir hér.

Íbúðin hennar er hlýleg, í engu samræmi við húsið eða hverfið. Í stofunni eru innrammaðar myndir af börnum og ungmennum, í skírnarkjólum, með stúdentshúfur. Stórt og geðþekkt landslagsmálverk prýðir einn veginn, ekki eftir þekktan málara. Litirnir eru fullskærir, af engi, fjallshlíð og himni, óraunverulegir litir en aðlaðandi.

Í stofuskápnum eru gamalkunnugir kilir bóka Halldórs Laxness, svartir með hvítu flúri, og einhverjar aðrar íslenskar skáldsögur frá seinni áratugum.
Loksins snýr hún sér að honum. “Þú drakkst kannski nóg kaffi áðan? Viltu bjór?”
Um leið og hún ber upp spurninguna finnur hann fyrir þurrki í hálsinu svo hann á erfitt með að koma upp hljóði. Hann kinkar því bara kolli og hún fer fram í eldhúsið. Hann horfir út um gluggann, á húsin og gulan byggingarkrana í fjarska. Bílar þjóta eftir aðalbrautinni í nokkurri fjarlægð; ennþá lengra úti fyrir eru haf og fjöll.

Hún birtist aftur með tvö glös á hvolfi yfir tveimur flöskum af háljósum bjór, leggur þetta á ílangt sófaborðið sem er úr dökkum við en ofan á því koparplata með óræðum útskurði. Hún sest í sófann og hann sest í stól gegnt henni, hellir sér öl í glasið og sýpur af því, það er bragðlítið.

Skyndilega líður honum eins og þetta sé venjuleg siðsamleg heimsókn svo hann spyr hana hvernig henni líki kennslan.
Drífa Sjöfn horfir ringluð á hann líkt og hún skilji ekkert um hvað hann er að tala. Síðan áttar hún sig.
“Bara ágætlega svona í heildina. Þetta eru bestu grey. Afar misjafnlega búin að heiman. Mig grunar að sum þeirra gætu alveg spjarað sig án kennarans, þau þyrftu bara námsbækurnar og önnur gögn, svo vel eru þau úr garði gerð og vel uppalin. En á meðan eru önnur sem ég veit að ég get aldrei sinnt nógu vel, sama hvað ég reyni. Þau eru svo vanbúin.”
“Eru þau svona misgreind?” spyr Þórir. Hann hefur engan áhuga á umræðuefninu, dauðsér eftir því að hafa bryddað upp á þessu, óttast að það leiði þau inn á svo jarðbundnar brautir að ónefnanlegt ætlunarverkið reynist ógjörningur. Að eftir dálitla stund segi Drífa Sjöfn: Jæja, það var nú gaman að spjalla við þig en voðalega flýgur tíminn.
“Jújú, mikil ósköp, en munurinn liggur ekki bara í því heldur hvað það er misjafnlega hlúð að þeim heima. Sum eru uppfull af andlegri, líkamlegri og tilfinningalegri næringu, aga og sjálfsöryggi, önnur fá ekkert heima hjá sér nema ruslfæði, tölvur, sjónvarp og afskiptaleysi. Það þroskast enginn eðlilega á slíku uppeldi.”

Þórir kinkar kolli. Leitar að leið í huganum út úr þessu.

“Jújú, mér líkar starfið en ég lifi ekki fyrir það.”
“Ég lifi örugglega ekki fyrir mitt starf”, segir Þórir og hlær kuldalega.
“Ég er ekki týpa sem getur lifað fyrir starf”, heldur hún áfram eins og hún hafi ekki heyrt til hans. “Ég hef alltaf viljað bara lifa venjulegu lífi þar sem hlutirnir eru í réttum hlutföllum. Einhvern veginn eins og ég held að sé í samræmi við lífið sjálft. Að sinna starfi sínu vel. Að ala upp börnin sín vel. Eiga heilbrigð áhugamál. Elska maka sinn og eldast með honum. Hlúa að barnabörnunum.”

Hugur Þóris fyllist af andmælum en þau eru bæði óljós og óskiljanleg. Það er þessi illi, frjálsi hluti hans sem leiðist uppbyggilegt kerlingartal þó að innihald þess sé hið eina rétta. En í hinu fullkomna fjölskyldulífi sem kerlingar heimsins af báðum kynjum predika milli þess sem þær klippa runna og gróðursetja hríslur, er engin sjálfshyggja og engin sköpun.

“Þetta var bara það sem mig langaði. Engir villir dagdraumar, bara venjulegt líf og heilbrigt hjónaband.”

Það er engu líkara en rödd hennar sé að bresta. Ef hún hættir þessu tali ekki missir hann af bráðinni. Móralíserandi kona lætur ekki taka sig á stofugólfinu sínu á meðan hún talar um fjölskyldugildi.

En skyndilega rennur upp fyrir honum að lausnin felst ekki í að breyta um umræðuefni heldur er það þögnin ein sem blífur. Svo hann hættir að svara henni, horfir stíft í augu hennar og færir sig nær henni yfir sófaborðið.

Hún þagnar. Hann heyrir og finnur öran andardrátt hennar, eins og golu. Skyndilega fyllir kvíðasvipur andlitið og það er engu líkara en augun grátbæni hann um að láta hana í friði. En hún færir höfuðið líka nær honum og nú er allt í einu lítið bil á milli munnanna, þeir eru að mætast. En hann langar ekki til að kyssa hana, hann vill taka hana og eyðileggja eitthvað.